Verslaving

SMARTDRUGS,  PADDO’S,  LSD  &  GHB

SMARTDRUGS

Letterlijk betekent de term ‘smartdrugs’ slimme medicijnen. Eigenlijk worden hiermee stoffen bedoeld die de concentratie kunnen verbeteren. Verkwikking van de geest en van het geheugen, dat is het streven van de gebruiker van smartdrugs. Gebruikers zijn over het algemeen mensen die gefixeerd zijn op hun gezondheid en er alles voor over hebben om fit te blijven, zowel geestelijk als lichamelijk.

Vele  soorten  stoffen

Het gaat om een bijna niet te overzien terrein van medicijnen, voedingsbestanddelen, vitaminen, spoorelementen en natuurlijke en chemische drugs. In de ‘smartshops’ zijn ze vrij te koop, zowel in de vorm van pillen als in de vorm van drankjes. Ze hebben vaak fantasievolle namen als Black Booster, Red Bull, Black Power, Ritual Spirit of Cloud 9. Over het algemeen bevatten deze pillen en drankjes ongevaarlijke stoffen als coffeïne (de pep in koffie), ginseng (een plantaardig product met een geneeskrachtige werking), theobromine (een bestanddeel uit chocolade), melatonine (het hormoon uit de pijnappelklier dat een rol speelt bij het dag-en-nachtritme; zie ook melatonine in het onderdeel 'Slaapstoornissen' in de sectie 'Hersenen & Zenuwstelsel' en melatonine bij jetlags in het onderdeel 'Jetlag' in de sectie 'Verre Reizen & Gezondheid'), tegenwoordig op recept verkrijgbaar onder de naam Circadin®. De werking van coffeïne is vergelijkbaar met die van enkele koppen sterke koffie of een aantal glazen cola. Bij sommige gebruikers kunnen acuut hartkloppingen ontstaan. Dat geldt ook voor de smartdrug efedrine.
Er zijn echter ook smartdrugs in omloop die veel minder onschuldig zijn. Zoals pillen met yohimbine, een middel dat nogal eens wordt gebruikt om de seks te stimuleren, maar dat behoorlijk gevaarlijk is voor hart en vaten. Of pillen met het levensgevaarlijke ketamine, oorspronkelijk een narcosemiddel voor dieren, dat onder onschuldig klinkende namen als Vitamine K, Super K of Special K wordt verkocht en waardoor hallucinaties kunnen ontstaan. Een overdosis kan een hartaanval veroorzaken en soms zelfs de dood.

Ook  reguliere  middelen

In dit circuit zijn ook reguliere medicijnen gesignaleerd. Zo wordt piracetam (merkloos, Nootropil®) door artsen voorgeschreven bij bepaalde vormen van duizeligheid (zie ook 'Duizeligheid' in de sectie 'Hersenen & Zenuwstelsel'), maar als smartdrug is dit middel vooral populair door zijn gunstige werking op het coördinatieen het concentratievermogen en op de creativiteit. In wetenschappelijk onderzoek is deze werking echter nooit aangetoond.
Het gebruik van ballonnetjes met lachgas wordt ook wel eens gesignaleerd. Artsen en tandartsen gebruiken lachgas bij kleine ingrepen waarbij een lichte verdoving nodig is. Door het inhaleren van de inhoud van de ballon ontstaat snel een lichte roes, terwijl de wangen gaan tintelen en de mond een lachkramp krijgt. Voor astmapatiënten en mensen met hartstoornissen is lachgas beslist niet ongevaarlijk.

Paddo's

In sommige smartshops zijn ook zogenaamde paddo’s verkrijgbaar. Het gaat dan om psychedelische paddestoelen. Een andere, veelgebruikte naam is ‘eco-drugs’. Na het eten van dergelijke paddestoelen gaat men na enige tijd in lichte mate hallucineren. Dat wil zeggen dat men de wereld en zijn naaste omgeving met een andere bril bekijkt, meestal kleuriger. Daarnaast kan er ook sprake zijn van zinsbegoocheling en waanvoorstelling en soms kan het gedrag daardoor dusdanig verstoord raken dat men van psychose (zie ook 'Psychotische Stoornissen' in de sectie 'Hersenen & Zenuwstelsel') kan spreken.

Uit Mexico komen diverse natuurproducten met een hallucinogene werking, zoals de hier afgebeelde paddestoel Psilocybe mexicana, die door de indianen ‘de heilige paddestoel’ (teonanacatl) wordt genoemd.
 

Het  puntige  kaalkopje
In ons land zijn in de natuur veel verschillende soorten paddestoelen te vinden (naar schatting maar liefst 3500), zowel (zwaar) giftige als niet-giftige. Van de giftige soorten is het puntige kaalkopje (Psilocybe semilanceata) bij liefhebbers erg populair. Deze onooglijke paddestoel bevat namelijk psilocybine en psilocine, stoffen met een hallucinogene werking. Het effect van beide stoffen wordt wel eens vergeleken met dat van het tripmiddel LSD (zie hieronder), maar dan met een mildere en kortere werking. De stoffen zijn niet verslavend, maar kunnen wel degelijk gevaar opleveren. Men spreekt dan ook liever van misbruik. Het gebruik van paddo’s als roesmiddelen heeft namelijk drie reële gevaren. Het eerste gevaar is dat men de kaalkopjes gemakkelijk kan verwisselen met paddestoelen die nog veel giftiger zijn. Dodelijke ongelukken zijn dan niet uit te sluiten. Het tweede gevaar schuilt in overdosering. Het psilocybine-psilocinegehalte van het kaalkopje varieert tussen 0,2 en 2 procent van het gedroogde gewicht van de paddestoel. De ene paddestoel kan dus maar liefst tienmaal meer werkzame stof bevatten dan de andere. Een overdosis is dus niet ondenkbaar. Meestal gaat het dan om klachten als misselijkheid, buikpijn, urineincontinentie, opvliegers, versnelde pols en verhoogde bloeddruk. Het meest kenmerkende verschijnsel zijn de verwijde pupillen. Sterfgevallen ten gevolge van een overdosering zijn niet bekend. Het grootste gevaar vormt echter de verandering in stemming en gedrag, die uiteindelijk tot (ernstige) ongelukken kan leiden.

LSD  &  Mescaline

Stoffen met een veel sterkere hallucinogene werking zijn LSD (lysergide) en mescaline. Hoeveelheden van slechts 20 tot 25 microgram (één microgram is een miljoenste deel van een gram!) LSD zijn voldoende om bepaalde effecten op te wekken die acht tot twaalf uur kunnen aanhouden. De gebruiker ziet zijn omgeving als mooi en harmonieus. Hij voelt zich één met de mensheid en de kosmos en ziet meer dan hij kan weergeven of uitleggen. De term ‘geestverruimend’ is wellicht op zijn plaats. Bovengenoemde effecten veroorzaken de zogenoemde ‘trip’. De psychisch schadelijke effecten, zoals onplezierige ervaringen, oncontroleerbare opwinding, verwardheid, acuut paranoïde gedrag (‘bad trip’) en zogenoemde flash-backs die na weken nog hinderlijk kunnen terugkomen, brengen grote gevaren met zich mee. Voor mensen met psychische problemen zijn LSD en mescaline ronduit zeer gevaarlijk. Verslavend zijn ze echter niet: van enige psychische afhankelijkheid is niet of nauwelijks sprake, terwijl ook nooit lichamelijke afhankelijkheid is geconstateerd. Bovendien heeft men nooit enige vorm van gewenning voor deze stoffen kunnen vaststellen.
 

GHB

De partydrug GHB is een synthetische versie van de signaalstof (neurotransmitter) gammahydroxyboterzuur die van nature in de hersenen voorkomt. In de jaren 70 van de vorige eeuw werd het toegepast als narcosemiddel bij kortdurende operaties, maar raakte vanwege bijwerkingen in onbruik. Tot halverwege de jaren 90 was GHB-misbruik vrijwel onbekend. De toename van het misbruik leidde ertoe dat GHB in 2002 onder de Opiumwet werd geplaatst. Toch zien veel gebruikers het nog steeds als een onschuldig middel, omdat het een lichaamseigen stof is.

GHB werd populair als partydrug vanwege de effecten: ontspanning, vrolijkheid, kalmte, euforie seksuele opwinding. In tegenstelling tot XTC is het geen oppeppende, maar een verdovende drug. In hoge dosis wordt het incidenteel misbruikt als zgn. 'date rape drug'. Gebruikers zijn vooral jongeren tussen 17 en 30 jaar die het gebruiken tijdens het uitgaan. Gevaar is dat ze al snel niet meer kunnen stoppen en dagelijks een dosis nodig hebben om te kunnen blijven functioneren. Een groot risico is de kans op een overdosis, zeker in combinatie met alcohol of andere verdovende middelen. GHB is namelijk moeilijk te doseren. Met een klein beetje teveel kan iemand al buiten bewustzijn geraken of zelfs in coma. Er zijn al diverse fatale overdoseringen geconstateerd. Hoewel precieze landelijke cijfers nog ontbreken is duidelijk dat het GHB-gebruik de afgelopen jaren fors is gestegen. Dat heeft geleid tot een flinke toename van het aantal vergiftigingen, waarvoor vaak ziekenhuisopname noodzakelijk is.

Het middel komt meestal voor als stroperige vloeistof en wordt opgelost in water of een ander drankje. De stof werkt binnen 10 tot 30 minuten, maar is snel weer uitgewerkt. Iemand die regelmatig GHB gebruikt, moet elke drie uur een nieuwe dosis nemen om hartkloppingen, tremoren of angsten te voorkomen. Want een ander kenmerk van GHB is dat de onthoudingsverschijnselen fors zijn en moeilijk onder controle te houden zijn met medicijnen. Abrupt stoppen na intensief gebruik kan naast lichamelijke klachten, zoals een epileptische aanval, ook zware psychische klachten veroorzaken, bijvoorbeeld hallucinaties of een psychose. Overigens wordt GHB in de reguliere geneeskunde gebruikt bij de behandeling van slaapzucht (narcolepsie), een tamelijk zeldzame slaapstoornis, waarbij een abnormale en onbedwingbare slaapneiging overdag gepaard gaat met korte, steeds terugkerende aanvallen van slaap. Het is dan onder strikte voorwaarden verkrijgbaar onder de naam natriumoxybaat (Xyrem®). 

Externe links:
    http://www.drugsinfo.nl (Trimbos-instituut)
    https://www.apotheek.nl (Apotheek.nl; KNMP)

Terug