HUIDAANDOENINGEN
Anders dan de mensenvlo, die in Nederland vrij zeldzaam is geworden, komen luizen nog even vaak voor als vroeger. Luizen zijn circa 3 mm lange, insectachtige diertjes, die zich prima thuis voelen in het hoofd- en schaamhaar van de mens. Luizen voeden zich enkele malen per dag met bloed van de gastheer. Jeuk, veroorzaakt door het speeksel van de luis, is dan de belangrijkste klacht, gevolgd door irritatie en roodheid van de huid door het krabben. Luizen worden overgebracht door lichamelijk contact; ze komen dan ook vooral voor bij schoolkinderen, die immers intensief contact met elkaar hebben. Hoewel ze lastig en besmettelijk zijn, brengen ze geen ziekten over. Schaamluis wordt alleen overgebracht tijdens geslachtsverkeer (zie ook 'SOA' in de sectie 'Seks & Voortplanting'). De schurftmijt graaft zich in de menselijke huid en legt daar haar eitjes. Enkele weken na de besmetting krijgt men jeuk over het hele lichaam. Op sommige plaatsen ontstaan rode bultjes. We spreken dan van schurft (scabiës). Door veelvuldig krabben raakt de huid op steeds meer plaatsen beschadigd.
Preventie & behandeling Er zijn diverse maatregelen waarmee men het ongedierte uit de buurt kan houden. Uiteraard is de persoonlijke hygiëne van groot belang, zoals het regelmatig reinigen van alle lichaamsdelen (douchen of baden) en het regelmatig verschonen van kleding en ondergoed. Muggen en vliegen kunnen op afstand worden gehouden door op onbedekte lichaamsdelen een insectenwerend middel (‘repellent’) te gebruiken dat 30 à 50 procent diëthyltoluamide (merkloos, meestal DEET genoemd) bevat, bijvoorbeeld Care Plus® DEET. Andere maatregelen zijn: ’s avonds uitsluitend kleding dragen die het lichaam volledig bedekt, zorgen voor een insectenvrije slaapkamer door tijdig ramen en deuren te sluiten of te voorzien van horren. Eventueel kan overwogen worden onder een klamboe (muskietennet) te slapen, die al dan niet geïmpregneerd is met een insecticide. De aanwezigheid van mijten en luizen in bed kan worden voorkomen door regelmatig het beddengoed te verschonen. De enige manier om een met hoofdluis besmet persoon gegarandeerd luizenvrij te maken, is kaalscheren. Op dit moment biedt geen enkele andere behandeling garantie op succes. De behandeling zal dus altijd bestaan uit een combinatie van verschillende methoden. Het dagelijks kammen van het haar met de ‘luizenkam’ om de net uit de eitjes gekomen luizen (‘neten’) te verwijderen, is een net zo onmisbaar onderdeel van de behandeling als het gebruik van een bestrijdingsmiddel. De behandeling van schaam- of hoofdluis met een bestrijdingsmiddel kan de gastheer of -vrouw zelf uitvoeren met een lotion of crème met dimeticon (XT Luis®), malathion (Prioderm®) of met permetrine (Loxazol®). De behandeling moet na één week worden herhaald, omdat deze middelen niet de neten bestrijden (de ontwikkeling van eitje tot hoofdluis duurt ongeveer zeven dagen). Het derde onderdeel van een succesvolle behandeling is het goed reinigen van beddengoed, jassen, mutsen, dassen en eventuele knuffels bij het begin van de behandeling. De behandeling van schurft bestaat uit het éénmalig insmeren van het gehele lichaam tot aan de kaakrand met permetrine (Loxazol®) als crème. Vooral de lichaamsplooien moeten zorgvuldig worden ingesmeerd. Meestal wordt deze behandeling na één week herhaald. Omdat dikwijls verschillende gezinsleden besmet zijn, moet iedereen worden meebehandeld. Het alternatief voor de lokale behandeling met permetrine is een éénmalige orale behandeling (dus via de mond) met tabletten ivermectine (Stromectol®). De dosering is sterk afhankelijk van het lichaamsgewicht. Bijwerkingen zijn mild en voorbijgaand van aard. Binnen 2 uur vóór en 2 uur na de inname van de tabletten mag geen voedsel worden ingenomen. Zwangere vrouwen mogen beide middelen niet gebruiken. Voor zwangeren is alleen benzylbenzoaat (merkloos, Benzylbenzoaat FNA) veilig. Net als bij een besmetting met luizen, moet men bij schurft het beddengoed, de kleding en het ondergoed zeer goed reinigen (kookwas!).
Externe links: |