REUMATISCHE AANDOENINGEN
INLEIDING
Achter ‘reuma’ of ‘reumatiek’ kunnen zeer
uiteenlopende aandoeningen schuilgaan. Veel
mensen denken bij reuma meestal aan een zeer ernstige ziekte die uiteindelijk
tot misvormingen
en invaliditeit leidt. Dat is echter een groot misverstand. Er bestaan veel
verschillende vormen van reuma; vele zijn relatief onschuldig en hebben een goed
vooruitzicht op genezing. Andere vormen, die minder vaak voorkomen, hebben
daarentegen een minder goed vooruitzicht en leiden soms tot invaliditeit.
Het woord ‘reuma’ is een overblijfsel van een totaal verouderde en verlaten
ziekteleer,
de humoraalpathologie. Deze leer, die het medisch denken beheerste van de
klassieke
Oudheid tot diep in de achttiende eeuw, ging ervan uit dat er bij ziekte een
stoornis was
in één van de vier lichaamssappen: bloed, slijm, zwarte gal en gele gal. Men
veronderstelde
dat het slijm werd gevormd in de hersenen. Een overmatige slijmproductie leidde
tot een slijmstroom naar beneden, waardoor catarrale of reumatische aandoeningen
ontstonden. Zowel het woord ‘catarre’ als het woord ‘reuma’ stammen van het
Griekse
woord katarheo, dat naar beneden stromen betekent. In de humoraalpathologie werd
overmatige slijmvorming ook in verband gebracht met kou en vochtigheid die
optreden
bij verkoudheid, bronchitis, vaginale afscheiding, darmontstekingen of
aandoeningen
van het bewegingsapparaat.
In onze tijd worden reumatische aandoeningen als
volgt omschreven: ‘pijnlijke aandoeningen
van het bewegingsapparaat – al dan niet gepaard gaande met zwelling – die niet
duidelijk het gevolg zijn van een directe verwonding of beschadiging’. Het gaat
dus over pijn
in gewrichten, botten, spieren, pezen, zenuwen en slijmbeurzen die zeer
verschillende
oorzaken heeft. Voor een deel betreft het gewrichtsaandoeningen zoals
gewrichtsontsteking
(artritis) en gewrichtsdegeneratie (artrose). Gewrichtsontstekingen kunnen het
gevolg zijn van infectie (acuut reuma), afwijkingen van het afweersysteem
(reumatoïde
artritis) of stofwisselingsstoornissen (jicht). In de meeste gevallen is de
oorzaak van artrose
niet bekend, hoewel ouderdom en overbelasting van het gewricht zeker een rol
spelen.
Het overgrote deel van de reumatische klachten berust echter niet op
gewrichtsaandoeningen,
maar op ‘wekedelenreuma’. Dit is een pijnlijke aandoening van pezen,
peesscheden, peesaanhechtingen, slijmbeurzen enzovoort, waarbij veroudering van
de
betrokken weefsels en inadequate of overmatige belasting een belangrijke rol
spelen.
Tot de reumatische aandoeningen worden gerekend:
Acuut reuma
Reumatoïde artritis
Ziekte
van Bechterew
Syndroom
van Sjögren
Jicht
Artrose
Wekedelenreuma:
-
spierreuma
-
fibromyalgie
-
slijmbeursontsteking
- peesschedeontsteking
Lage-rugpijn
(spit,
hernia,
LRS)
In deze sectie worden ze uitvoerig besproken.
Terug |